De Deltawerken: welke zijn er en wat doen ze eigenlijk?

Na de Watersnoodramp in 1953 kan het niet meer anders. Nederland moet beschermd worden tegen het hoge water. Zo presenteert de net in het leven geroepen Deltacommissie dat jaar het Deltaplan. Hiermee begint de bouw van de eerste Deltawerken. Inmiddels heeft Nederland er 13, bestaande uit 5 stormvloedkeringen, 2 sluizen en 6 dammen.

Tot op de dag van vandaag beschermen ze ons tegen het geweld van de zee. Niet voor niets zijn de Deltawerken in 2013 uitgeroepen tot 1 van de 5 belangrijkste waterbouwprojecten ter wereld van de afgelopen 100 jaar door de Internationale Federatie van Ingenieursbureaus (FIDIC). Bezienswaardigheden die een bezoek meer dan waard zijn. Een groot deel van de bouwwerken is kosteloos te bekijken. Aan een bezoek aan Delta Park Neeltje Jans zijn kosten verbonden.

Dammen of stormvloedkeringen?

Een stormvloedkering wordt afgesloten wanneer het water te hoog dreigt te staan. Zo kan het meestal een hoogwaterstand van meerdere meters boven NAP tegenhouden. Het water krijgt dan geen kans om via rivieren of zeearmen het land te bereiken. Ook zijn er dammen, deze houden structureel het water tegen. Hiermee scheidt het 2 wateroppervlakken. Bij een sluis is dat zo goed als hetzelfde, alleen kan hier het waterpeil worden geregeld met behulp van deuren.

De Deltawerken

De allereerste stormvloedkering is de Hollandsche IJsselkering. Deze ligt in Nieuwerkerk aan den IJssel, het laagstgelegen gebied in Nederland. Als laatst opent – of sluit – de Maeslantkering zijn deuren bij Hoek van Holland. Maar de bekendste en tevens de grootste is de Oosterscheldekering. Rijkswaterstaat toont op de website een kaart met alle Deltawerken.

Oosterschelde en Neeltje Jans

Om de Oosterscheldekering te realiseren wordt er een kunstmatig eiland aangelegd, ook wel werkeiland genoemd. Wanneer hier een boot strandt met de naam ‘Neeltje Jans’ wordt het eiland zo genoemd. Nadat het eiland niet meer nodig is voor de bouw, wordt het een informatiecentrum over de Deltawerken. Dit kun je nu nog steeds bezoeken.

De 9 kilometer lange Oosterscheldekering, die wordt afgerond in 1986, is gebouwd om 200 jaar bescherming te bieden. Of dat ook lukt me de steeds sneller stijgende zeespiegel is nog de vraag.

Meer van veiligheid

De Deltawerken beschermen tegen hoogwater. Maar ze zijn ook nuttig voor andere belangrijke zaken. Ze dragen bij aan een verbeterde waterhuishouding en zoetwatervoorziening. Ook kan met behulp van de sluizen en dammen overtollig water van rivieren worden afgevoerd. Zo zijn deze waterstromen beter beheersbaar.

Bronnen: Watersnoodmuseum, Rijkswaterstaat, Neeltje Jans, Quest, Nu.nl. Foto: Shutterstock.