Het Venetië van het Noorden: 6 plaatsen om vanaf het water te ontdekken, zonder Giethoorn-achtige drukte

De Italiaanse stad Venetië wordt jaarlijks overspoeld door toeristen en vraagt inmiddels entreegeld aan bezoekers. In het Venetië van het Noorden is hier nog geen sprake van, maar ook Giethoorn wordt steeds populairder. Jaarlijks zijn er naar schatting 1,5 miljoen bezoekers in het Overijsselse dorp. Op mooie zomerdagen is het vaak dringen geblazen op het water. Houd je van een mooi boottochtje, maar vind je Giethoorn iets te druk? Dan zijn er gelukkig nog meer waterrijke alternatieven, in Nederland en vlak daarbuiten.

Giethoorn wordt steeds drukker

Vraag een willekeurige buitenlandse toerist naar de highlights in Nederland, buiten de grote steden. Grote kans dat diegene Kinderdijk, de Keukenhof en Giethoorn noemt. Wat Giethoorn zo’n bezienswaardigheid maakt, is dat er geen wegen in het dorp zijn. Na een dip tijdens de coronajaren heeft Giethoorn in 2023 weer 1,5 miljoen bezoekers getrokken. In 2024 blijft het onverminderd druk, met soms wel 30.000 bezoekers per dag. Het risico op filevaren en aanvaringen op het water is dan groot, zoals we in onderstaande video kunnen zien.

Giethoorn is gezellig pic.twitter.com/YO3TfjyuuT

— No Context Dutch 🇳🇱 (@NoContextDutch1) August 12, 2024

Het Venetië van Groningen: Appingedam

Wil je in alle rust zelf een stad of dorp vanaf het water verkennen? In Nederland zijn er verschillende plaatsen met de bijnaam Het Venetië van het Noorden. Dat geldt voor de bekende trekpleisters Amsterdam en Giethoorn, maar ken je het waterrijke Appingedam ook al? Als je over het Damsterdiep vaart, heb je mooi zicht op de hangende keukens van Appingedam, zie de foto boven dit artikel.

Dit Oost-Groningse dorp staat ook in Italië op de kaart, nadat de Italiaanse krant La Stampa er een bezoek aan heeft gebracht. ‘Massatoerisme is hier niet bekend. Maar dat is helemaal niet slecht’, kunnen we lezen in dit lyrische reisverslag uit 2017. ‘Heden en verleden gaan hier perfect samen. Bezoekers worden bijna letterlijk terug in de tijd gekatapulteerd, tussen ophaalbruggen, schitterende kleine huisjes en de alles omringende rust en vredigheid.’

Het Venetië van Zuid-Holland: Dordrecht

Niet alleen Appingedam, ook Dordrecht kan op lovende recensies in de buitenlandse pers rekenen. ‘Voordat Amsterdam er was, was Dordrecht er al. De oudste stad in de provincie Holland, in het waterrijke zuidwesten van Nederland, bestaat al sinds de vroege 11e eeuw’, opent de veel gelezen Britse nieuwssite i. ‘Maar deze lieflijke Nederlandse stad zucht niet onder het massatoerisme, in tegenstelling tot Amsterdam.’ Het historische stadscentrum bezichtigen vanaf het water, de Britse recensent kan het van harte aanbevelen. En vanuit Dordrecht kun je meteen doorvaren naar Nationaal Park De Biesbosch.

Het Venetië van Friesland: Molkwerum

Het Friese Molkwerum staat al sinds de 16e eeuw bekend als het Venetië van het Noorden. Dit dorp ligt aan het IJsselmeer, voorheen de Zuiderzee, en heeft de vruchten geplukt van de opkomst van de VOC. “Het dorp werd in de tijd van de VOC gebruikt om de schippers uit Amsterdam op te vangen. Die waren natuurlijk in de weer met de graanhandel en konden hier even tot rust komen”, vertelt de lokale historicus Auke Bult aan Omrop Fryslân.

Aan die tijd heeft Molkwerum 2 bijnamen overgehouden, legt Bult uit. “Venetië van het Noorden en het Friese Doolhof. Molkwerum was zo groot, dat je de weg er in kwijtraakte.” Inmiddels telt het dorp, onderdeel van de gemeente Súdwest-Fryslân, nog zo’n 400 inwoners. Maar een tastbare herinnering aan die hoogtijdagen is er nog steeds. Je kunt het sluizencomplex bij de Bocht van Molkwerum nog steeds bezoeken. Sinds 2023 heeft dit sluizencomplex een monumentenstatus, mede door de inspanningen van Bult.

Het Venetië van Duitsland: Emden en Papenburg

We gaan even terug naar Appingedam, om vanaf daar meteen de grens met Duitsland over te steken. Want in het uiterste noordwestelijke puntje van Duitsland vind je 2 plaatsen die bekendstaan als ‘Das Venedig des Nordens’, het Venetië van het Noorden dus. Aan de andere kant van de Eems, tegenover Delfzijl, ligt de stad Emden. Iets zuidelijker vinden we Papenburg, ter hoogte van het Groningse Bellingwolde. In beide Duitse plaatsen vind je een mooi netwerk van kanalen, waar je naar hartenlust doorheen kunt varen.

Let op de vaarregels

En zo zijn er nog wel meer plaatsen die aan Venetië of Giethoorn doen denken, binnen of net buiten Nederland. We noemen het Belgische Brugge als laatste voorbeeld. Heb je de smaak te pakken en wil je in één van deze plaatsen het water op, net als André van Duin en Janny van der Heijden in Denkend aan Holland? Verdiep je dan wel goed in de vaarregels die er gelden.

Bronnen: Archief, MAX Vandaag, Algemeen Dagblad, Omrop Fryslân, X: @NoContextDutch1, RTV Noord, La Stampa, NDR, Ostfriesen Zeitung. Foto: Hans Wismeijer/Shutterstock.