Hoe komen snelwegen aan hun naam en waarom ontbreken er een aantal?

Alle wegen in Nederland zijn voorzien van een letter gevolgd door een cijfer. Snelwegen worden aangeduid met een A en provinciale wegen met een N. Zo heb je de A4, maar ook de A79. Toch komen niet alle cijfers voor in het rijtje snelwegen dat wij kennen. Zijn de namen gewoon lukraak gegeven, of zit er meer achter?

Ontstaan van de snelweg

In 1915 dient minister van Waterstaat, Cornelis Lely, voor het eerst een plan in voor de aanleg van rijkswegen. Deze rijkswegen moeten verschillende steden in het land direct met elkaar verbinden. In die tijd zijn er alleen nog lokaal aangelegde wegen, vaak van slechte kwaliteit. Een weg uitsluitend voor motorvoertuigen bestaat dan nog niet. Laat staan gescheiden rijbanen. Maar door de Eerste Wereldoorlog komt het plan van de minister, waar Lelystad naar is vernoemd, niet van de grond.

Jaren later, in 1927, wordt het idee van minister Lely toch uitgewerkt en in 1932 worden de eerste rijkswegen ingetekend.

Wegen worden genummerd

Het plan, dat het Rijkswegenplan heet, bestaat uit 82 wegen. De eerste weg, van Amsterdam naar Hoevelaken krijgt de naam rijksweg 1. Vanaf de hoofdstad worden de wegen met de klok mee ingetekend. Zo gaan de wegen vanaf rijksweg 8 vanuit Haarlem, vanaf 11 vanuit Den Haag en vanaf 15 vanuit Rotterdam. Met tot slot rijksweg 82 van Maastricht naar Lanaken (België).

In 1937 wordt de eerste rijksweg geopend: rijksweg 12 tussen Voorburg en Zoetermeer, die later is uitgebreid van Den Haag, via Gouda, Utrecht en Arnhem naar Zevenaar.

Ontbreken van nummers

Alhoewel het rijkswegenplan 82 wegen kent, worden uiteindelijk niet alle wegen gerealiseerd. In de loop van de jaren zijn de wegen die al zijn aangelegd geactualiseerd. Daarom ‘ontbreekt’ er bijvoorbeeld altijd nog een rijksweg 3 en een 11. De ontbrekende wegen zullen er naar alle waarschijnlijkheid ook niet komen. Simpelweg omdat daar nu geen ruimte (meer) voor is, maar ook omdat de rijkswegen later veranderen in letters.

Rijkswegen krijgen letters

Sinds 1976 worden rijkswegen aangevuld en krijgen de letter A of N ervoor. A voor ‘autosnelwegen’ en N voor ‘niet-autosnelwegen’. Hierbij gaan sommige rijkswegen samen in 1 nummer. Als voorbeeld: rijkswegen 2, 26, 64 en 75 worden met elkaar de A2 of N2. Hierdoor bestaat er bijvoorbeeld geen A26, A64 of A75. Ook zijn sommige rijkswegen sinds de actualisering vervallen.

De namen van onze Nederlandse snelwegen zijn dus veelal nog gebaseerd op het originele rijkswegenplan. Een overzicht van alle rijkswegen in beheer van Rijkswaterstaat, vind je op de website van Rijkswaterstaat. De nationale wegen zijn in beheer van de provincie.

Meer over de snelweg

Wil je weten hoe de rustplaatsen langs de snelweg aan hun naam komen? Lees het hier. Ook heeft Rijkswaterstaat een podcast over de totstandkoming van de snelweg. Deze kun je hier beluisteren.

Bronnen: Quest, Autoblog, Rijkswaterstaat. Foto: Shutterstock