Als een gebouw of plek op de UNESCO Werelderfgoedlijst staat, dan is dat met recht bijzonder. Ook Nederland heeft 13 plekken op deze lijst bemachtigd. En er is er recentelijk 1 bijgekomen. Maar welke gebouwen of gebieden zijn dat eigenlijk? Hieronder de Nederlandse erfgoederen.
De nieuwste: Eise Eisinga Planetarium
De nieuwste Nederlandse aanwinst op de Werelderfgoedlijst is het Eise Eisinga Planetarium in Franeker. Het bouwwerk uit 1774 is het oudste planetarium dat nog werkt. De Friese Eise Eisinga bouwde het uurwerk zelfstandig in zijn eigen woonkamer. Het huis is al sinds 1967 een rijksmonument.
De Neder-Germaanse Limes
Samen met Duitsland delen wij de Neder-Germaanse Limes. Het is het grootste archeologische monument van Nederland. Hier was 2000 jaar geleden de noordergrens van het Romeinse Rijk. De overblijfselen ervan zijn goed bewaard gebleven en behoren nu tot werelderfgoed.
De Hollandse Waterlinies
De Hollandse Waterlinies staan ook op de Werelderfgoedlijst. Ze bestaan uit de Stelling van Amsterdam en de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Ze vormen samen een verdedigingslinie van meer dan 200 kilometer. Het bestaat uit forten, dijken, sluizen en rivieren.
Koloniën van Weldadigheid
In de Verenigde Nederlanden wordt in 1818 een maatschappelijk experiment uitgevoerd. Grote stukken land worden opgekocht om hier uiteindelijk 7 Koloniën van Weldadigheid op te bouwen. Het is de bedoeling om mensen in armoede hier naartoe te sturen. Ze kunnen hier op werk en onderdak rekenen, in ruil voor werken op het land. De gebouwen en het landschap van toen zijn nu nog steeds in tact.
Van Nellefabriek
De Van Nellefabriek in Rotterdam staat ook op de lijst van UNESCO. In de jaren 20 wordt de fabriek gebouwd. Het bestaat voornamelijk uit staal en glas. Het laatste zorgt voor veel daglicht wat de werkomstandigheden bevordert. De fabriek is een icoon voor de Nederlandse handels- en industriegeschiedenis.
De Grachtengordel van Amsterdam
De Grachtengordel van Amsterdam behoort tot de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Niet alleen de typerende architectuur maakt het zo bijzonder. Het is het eerste stedenbouwkundig project dat op zo’n grote schaal is gebouwd. Naast het wonen is hier ook aan werk en verkeer gedacht. In de 17e eeuw onderscheidt Amsterdam zich daarom enorm van andere Europese steden.
De Waddenzee
Het Waddengebied valt bij eb voor een groot deel droog, terwijl de ecosystemen hier blijven functioneren. Omdat dit de enige plek is waar dit nog op grootschalige wijze gebeurt, is de Waddenzee opgenomen tot de lijst van werelderfgoed.
Rietveld Schröderhuis
Het Rietveld Schröderhuis in Utrecht is gebouwd in 1924. Het is ontworpen door Gerrit Thomas Rietveld. Bijzonder is de moderne architectuur voor die tijd. Het is daarmee een icoon van de Moderne Beweging geworden. Tegenwoordig is het een museum.
Droogmakerij De Beemster
In de Beemsterpolder is in de 17e eeuw een droogmakerij gerealiseerd. De strategisch aangelegde akkers, wegen, kanalen en dijken dienden om bepaalde delen van Nederland droog te leggen. Hierdoor kon de grond worden gebruikt voor landbouw. Met 43 windmolens wordt zo de hele polder drooggelegd.
De ir. D.F. Woudagemaal
Het ir. D.F. Woudagemaal in Lemmer is het grootste stoompompstation ooit en is nog steeds in gebruik. Het gemaal is gebouwd ter vervanging van windmolens die water wegpompen. De techniek van het ir. D.F. Woudagemaal is anders, namelijk stoom.
De historische binnenstad van Willemstad
Ook de historische binnenstad van Willemstad, de hoofdstad van Curaçao, is opgenomen in de Werelderfgoedlijst. De handelsnederzetting bestaat uit historische wijken die in Nederlandse, Spaanse en Portugese architectuur zijn gebouwd.
Molens van Kinderdijk-Elshout
Een molencomplex zoals op Kinderdijk-Elshout zie je nergens anders ter wereld. Het diende om de grond droog te houden en toont hoe Nederlanders vroeger al slim om konden gaan met de kracht van het water. De 19 molens van Kinderdijk-Elshout zijn daarom opgenomen in de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Schokland en omgeving in de Noordoostpolder
Het voormalige eiland Schokland kent een bijzondere geschiedenis. Het werelderfgoed wordt in de 15e eeuw een eiland en doorstaatverschillende dreigingen van overstromingen met de nodige evacuaties. Sinds 1859 woont er niemand meer en is het opgegaan in zee, maar later in 1940 is er weer een deel herwonnen. Bijzonder aan de plek zijn de sporen van menselijke bewoning die teruggaan tot de prehistorie. Lees hier meer over Schokland.
Wat houdt de UNESCO Werelderfgoedlijst precies is?
De Werelderfgoedlijst van UNESCO wordt samen gesteld door het Werelderfgoedcomité van UNESCO. Deze laatste is een culturele organisatie van de Verenigde Naties voor Onderwijs, Wetenschap en Cultuur. De lijst bevat gebouwen en gebieden die volgens het comité moeten worden beschermd. Hiervoor is het Werelderfgoedverdrag opgesteld dat is ondertekend door 195 landen, waaronder Nederland.
Bronnen: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Unesco.nl, NOS, NU.nl. Foto’s: Shutterstock.
Reacties
Wil jij iets delen over dit bericht? Maak gemakkelijk jouw account aan of login om te reageren.