Waar heb je als gedupeerde reiziger recht op na de storing in het vliegverkeer op 19 juli? Zo zit het

Op 19 juli 2024 moeten vliegmaatschappijen toestellen aan de grond houden vanwege de wereldwijde Windows-storing. Veel vakantiegangers komen daardoor in de problemen, zeker omdat er sprake is van overmacht. Dit betekent dat het recht op een vergoeding meestal vervalt. Waar heb je in deze specifieke situatie dan wel recht op? Els Doornhein en Jeanine Janssen geven uitleg in de uitzending van MAX vakantieman op 22 juli 2024.

Hoe groot is de omvang van het probleem op 19 juli?

Er zijn wereldwijd 4200 vluchten geannuleerd op 19 juli 2024, waarvan 200 op Schiphol. Ook raken er die dag 150 vluchten op deze luchthaven vertraagd. Het is tot nu toe (22 juli 2024) nog steeds niet duidelijk hoeveel mensen er op Schiphol zijn gestrand, er zijn ook een aantal mensen naar huis gegaan of thuisgebleven. De totale impact van de storing is door de ANVR niet in te schatten.

Is er in de situatie van deze storing sprake van overmacht voor vliegvelden en luchtvaartmaatschappijen?

Een computerstoring is een buitengewone omstandigheid. Daarmee kan zowel het vliegveld als de luchtvaartmaatschappij niet aansprakelijk worden gesteld. Dus het is overmacht.

Waar heb je recht op als je vlucht is vertraagd of geannuleerd door de storing?

Als je vlucht niet doorgaat dan heb je op grond van de Europese Verordening recht op een andere vlucht of je geld terug. Je hebt als je niet vertrekt immers niet gekregen waar je voor hebt betaald,  je reis is niet uitgevoerd.

Volgens de Europese Verordening heeft een luchtvaartmaatschappij in deze situatie een  zorgplicht. Dit betekent:

• Recht op omboeken of een vervangende vlucht
• Eventueel eten en drinken
• Eventueel vervoer of een hotelovernachting

De KLM, waarbij de meeste vluchten zijn geschrapt, laat weten: “Wij proberen voor passagiers van wie de vlucht geannuleerd is het ticket om te boeken. Als dat niet lukt – of als passagiers niet willen omboeken – kunnen ze restitutie van het ticket aanvragen”. ‘’Passagiers krijgen geen compensatie, omdat er in dit geval sprake is van overmacht. Wat we wel doen is coupons uitdelen voor eten en drinken en indien nodig kunnen we een overnachting regelen.”

Ik heb alleen een los ticket, waar heb ik dan recht op?

Een vervangende vlucht of geld terug.

Ik heb mijn hotel of huurauto gemist door een geschrapte vlucht, kan ik dat claimen als ik een los vliegticket heb?

Nee, niet bij de partij bij wie je het ticket en hotel en/of huurauto hebt geboekt. Op grond van artikel 19 van het Verdrag van Montréal kan een luchtvaartmaatschappij aansprakelijk zijn voor gevolgschade “als die niet alle maatregelen heeft genomen die redelijkerwijs mogelijk waren om de schade te beperken”. Er kan enkel sprake van aansprakelijkheid van de luchtvaartmaatschappij zijn voor gevolgschade als de schade of annulering voorkomen had kunnen worden of de airline er niet alles aan heeft gedaan annuleringen te voorkomen.

In het geval van de Windows-storing is de annulering en de gevolgschade enkel te wijten aan een derde partij die de storing heeft veroorzaakt.

Toch zijn er sommige verzekeraars die wel (een deel van de) schade vergoeden. Dit lees verderop in het artikel.

Heb je wel recht op een schadevergoeding als je vertraging hebt opgelopen met een los vliegticket?

Ook in dit geval heb je geen recht op vergoeding omdat het om een buitengewonde omstandigheid gaat. Ook hier geldt dat sommige verzekeraars dit wel binnen hun polis hebben.

Waar heb ik recht op als mijn vlucht met een pakketreis was?

Je vlucht wordt dan door de reisorganisatie omgeboekt. Als de reis uiteindelijk helemaal niet door is gegaan moet de reisorganisatie het geld terugbetalen. De reisorganisatie kan geen aanspraak maken op overmacht.

Als je pakketreis door de storing bijvoorbeeld een dag korter duurt, kun je bij je reisorganisatie om een passende prijsverlaging vragen. Dit kan wegens non-conformiteit (tenzij die aan de reiziger is toe te rekenen). Het gaat dan niet om schadevergoeding (zoals voor gederfd reisgenot) maar om een prijsverlaging wegens niet ervan gebruik kunnen maken.

Heb ik ergens recht op als ik wel in de rij heb gestaan of te laat kon inchecken waardoor ik de vlucht heb gemist?

Ook hier heb je geen recht op schadevergoeding. De rij is ontstaan als gevolg van de storing, dat wil zeggen: buiten de schuld van het vliegveld om. Hierdoor wordt het gezien als overmacht.

Kun je de schade van de storing verhalen op je reisverzekering (of annuleringsverzekering)?

Heb je de reis zelf samengesteld? Check dan de polisvoorwaarden van jouw reisverzekering. Bij een pakketreis word de vakantie dus vergoed (door de reisorganisatie), of je boekt hem om. Voor vragen over de vergoeding van een pakketreis moet je bij de reisorganisatie zijn.

Welke verzekeraars vergoeden de schade of vervolgschade?

In de situatie van de storing op 19 juli 2024 zit het per verzekeraar zo:

• Centraal Beheer en FBTO vergoeden qua vertraging of gevolgschade niets.
• ANWB / Unigarant en ASR vergoeden bij een samengestelde reis de niet genoten onderdelen zoals reisdagen en huur van een auto. ANWB / Unigarant vergoedt ook vooraf geboekte excursies als je die niet hebt kunnen doen. Ook een gemiste aansluiting wordt hier vergoed. ASR verwijst klanten bij een gemiste aansluiting eerst contact op te nemen met de desbetreffende luchtvaartmaatschappij.
• Univé vergoedt bij vertraging  maximaal de reissom voor 3 dagen als je bij hen een annuleringsverzekering hebt.

Heb je zelf nieuwe tickets gekocht? Bij ANWB / Unigarant is vergoeding mogelijk, afhankelijk van de situatie. ASR zegt dat je in principe de kosten niet vergoed krijgt.  Bij de overige verzekeraars krijg je deze kosten niet vergoedt.

Bronnen: betreffende luchtvaartmaatschappijen, betreffende verzekeraars, De Vos & Partners Advocaten. Foto: ANP.